Dicires Llïoneses

Van deillos tiempos que la Xana vien alcontrandu nel sou buzón un correyu cul nome que tá nel artículu peru ésti que guei vos deixa ye'l más completu que ye chegou, a más de tenelu completáu cun deillas pallabras que nun taban y eilla siempres usara, convidánduvos a sigire cul llistáu ya unvialu a tolos vuesos contautos.

Y si, pula mesma ocasión, vos sirve p'adeprendere dalguna palabrina llïonesa ou escubrire qu'aqueilla palabra que creyías yera "solu familiar", purqu'enxamas nun la sentistis n'outra parte, ou que yera "castiellán antiguu", purque vosoutros "nun connecedes la llingua llïonesa", ye braeiramente llïonés, dalgu tendremos adelantáu.

¡Ah! y tamién podedes annedire tolas esgracias que vos paeza (hahaha) p'aqueillos que nun yes preste la nuesa llingua que ye una parte cimeira la nuesa identidá y la nuesa cultura y tamién ¿pur quéi nun dicilu? faz parte la cultura universal.



Que vos preste!!!

El leonés no cotillea.... “cucea”
En León no llueve poco... “pintea”
En León no se empieza un jamón, o una hogaza o un queso... “se encetan”
El leonés no se hace daño... se “manca”
El leonés no se pilla un dedo.... se “triza” un dedo
El leonés no te empuja.... te da un “emburrión”
El leonés no usa la bayeta... usa la “rodilla", “rodillo” o “rodea”
El leonés no lleva un cubo de agua... lleva una “herrada” de agua
El leonés no rompe nada... lo “muele”
El leonés no aprieta... “encalca”
El leonés no usa la horca de campesino... usa la “purridera”
En León nada se derrumba... se “arroña" o se “rila”
El leonés no tapa con tierra....lo “entoña”
El leonés no dice ¡HOLA!... dice “¿qué pasa rapaz?"
El leonés no tiene trastos en casa... tiene “telares” o “achiperres”
El leonés no es burro... es “como un arau”
El leonés no se lanza... se “embala”
El leonés no se afeita la barbilla... se afeita la “mamola”
El leonés no desayuna en taza... desayuna en “caneco”
El leonés no es un fiestero... es un “tolón”
El leonés no está malo... está “apañao”
El leonés dice que “va luego”... pero es que va ahora mismo... o no?
El leonés no va para nada... va “a peto”
El leonés no habla con los amigos... “echa un parlao”
El leonés no sufre diarrea... se “caga la pata abajo” o “se jiña vivo”
El leonés no corre... va a “matacaballo”
El leonés no se va... “marcha arreando”
El leonés no dice tardaré en bajar... dice “ahora bajo si eso”
El leonés no pide que lo lleven... pide que lo “acerquen”
El leonés no está cansado... está “reventáu”
El leonés no dice que alguien es antipático... dice que es “un cardo borriquero”
El leonés no dice que algo está lejos... dice que está “en ca Cristo” u “onde Cristo dió las tres voces”
El leonés no dice que algo le sale mal... se “le va a tomar pol culo”
El leonés no se ríe a carcajadas... “se parte’l culo”
El leonés no crece... “medra”
Al leonés no lo tiras... “lo caes”
El leonés no se atraganta... se “añusga”
El leonés no es genial... es “la polla”
El leonés no hace algo mal… “la caga”
Al leonés no le gustan las cosas… “le prestan”
En León no se come cerdo… se come “gocho”
El leonés no sufre estrés... “está quemao”
El leonés no bebe mucho... “se pone ciego”
El leonés no se enfada... “se mosquea”
El leonés no acaricia... “soba”
El leonés no dice nunca que NO... dice “Sí, por los cojones”
El leonés no tiene algo estropeado (oxidado)... tiene algo “furruñosu”

Si eres buen leonés continúa la lista...

El leonés no cierra la puerta con llave... la “pecha”, la “canda” o la “tranca”
El leonés no te deja sin respiración... te “embaza”
El leonés no se harta... se “empapiza”
El leonés no se enfada... “se enfurruña”
El leonés no espera... “aguarda”
El leonés no está gordo... está “como un trullo”
Al leonés no le duele la tripa... le da “el torzón”
Al leonés no le sale un grano... le sale un “tortollón”
Al leonés no le huele mal... le da el “tafo”
El leonés no se estira... se “espurre”
El leonés no se quema... se “estura”
El leonés no te pega... te “zurra la badana”
El leonés no te da una pedrada... te da un “cantazo”
El leonés no está pirado... está “como un puto cencerro”
Al leonés no le apetece hacer algo... le “peta”
El leonés no hace la voltereta... se da “un columbrón”
El leonés no gesticula... hace “esparavanes”
En León no hay patos... hay “curros”
En León no hay sacos... hay “fardeles”
El leonés no te llama presuntuoso... te llama “fato”
En León, las manzanas no tienen gusanos... están “cocosas”
El leonés no está delgado... está hecho un “jijas”
El leonés no se cae... se pega una “lomada”
El leonés no cae de golpe... cae “a mote”
En León no hay animales imaginarios... hay “gamusinos” y “maimones”
El leonés no tiene una herida... tiene una “matadura”
En León los gatos no maúllan... “miagan” o “mayan”
En León no hay olmos... hay “negrillos” o “negriellos" (cada vez menos)
En León no caen heladas... caen “unas pelonas que te dejan tieso”
El leonés no se sube a lo más alto... se sube a la “picuruta”
El leonés no se pone chulo... se “pina”
En León no hay gorriones... hay “pardales”
El leonés no va aprisa a los sitios... “aguanta”
En León no hay cuervos... hay “grajos”
El leonés no tiene ampollas... tiene "bojas" o "burras"
En León no hay urracas... hay “pegas”
En León no hay terneros... hay "jatos” o “xatos”
En León no hay gallinas... hay “pitas”
En León no hay gatos... hay “misos”
En León las plantas no brotan... “ruchan”
El leonés no dice que le insultaste... te llama “faltosu”
En León las cosas no funcionan... “rulan” o “furrulan”
En León no tenemos ciruelos... tenemos “cirolares”
Los leoneses no comemos albaricoques... comemos “albérchigos”
El leonés no usa azada... usa “zoleto” o “zoleta”

SI NO REEENVÍAS ESTA LISTA A TOD@S L@S QUE CREAS QUE ESTÁN ORGULLOS@S DE SER LEONESES (O A QUIENES DEBEN CONOCERNOS MÁS Y MEJOR)...

NO VOLVERÁS A PROBAR LA MORCILLA LEONESA,
NI LOS CORTOS,
NI EL BUTANO,
NI LAS PATATAS DE BLAS,
NI EL VINO DEL BIERZO CON BOTILLO O EL PRIETO PICUDO CON UNAS TAPAS,
NI EL QUESO DE VALDEÓN,
NI EL COCIDO MARAGATO,
NI TE COMERÁS UNA BUENA CECINA,
NI UNAS ALUBIAS DE LA BAÑEZA,
NI UNOS GARBANZOS DE PICO PARDAL
NI UNAS ANCAS DE RANA,
NI MOLLEJAS,
NI PASEARÁS POR LA CALLE ANCHA,
NI ESQUIARÁS EN SAN ISIDRO,
NI TE BAÑARÁS EN BARRIOS DE LUNA,
NI COMERÁS FRISUELOS, YEMAS, MAZAPÁN, HOJALDRES O MANTECADAS
NI PATEARÁS EL BARRIO HÚMEDO NUNCA JAMÁS,
NO VOLVERÁS A VER LA CATEDRAL NI EN PINTURA,
NI ENGARRIARÁS UN ARBOL
NI VOLVERAS A QUEDAR EN EL RELOJ DE SANTO DOMINGO...

Pregón del I Encuentro de Cultura Tradicional "Valle de Gordón"

La Pola de Gordón, 14 de mayo de 2022 Buenas tardes: Es para mí un gran honor pregonar este I Encuentro de Cultura Tradicional “Valle de...